แผนฉุกเฉินไฟไหม้ คือ แนวทางและขั้นตอนที่กำหนดไว้ล่วงหน้าเพื่อรับมือเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อป้องกันการสูญเสียชีวิต ลดความเสียหายต่อทรัพย์สิน และทำให้การอพยพเป็นไปอย่างปลอดภัยและรวดเร็ว
วิธีจัดทำแผนฉุกเฉิน หลักการและขั้นตอนการทำแผนปฏิบัติแบบมืออาชีพ
HIGHLIGHTS:
● แผนฉุกเฉินไฟไหม้คือสิ่งจำเป็นสำหรับทุกองค์กรเพื่อป้องกันการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สิน พร้อมลดความตื่นตระหนกเมื่อเกิดเหตุจริง ● องค์ประกอบสำคัญของแผนฉุกเฉินต้องมีเส้นทางหนีไฟ จุดรวมพล ระบบแจ้งเตือน อุปกรณ์ดับเพลิง และโครงสร้างทีมตอบโต้ ● การฝึกซ้อมและสร้างความตระหนักเป็นหัวใจสำคัญ ฝึกซ้อมอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง พร้อมอบรมพนักงานให้เข้าใจวิธีปฏิบัติเมื่อเกิดเหตุ ● แผนฟื้นฟูหลังเหตุเพลิงไหม้ช่วยให้องค์กรกลับสู่สภาพปกติเร็วขึ้นครอบคลุมการช่วยเหลือผู้ประสบภัย การซ่อมแซมพื้นที่ และการปรับปรุงมาตรการป้องกัน |
แผนฉุกเฉินไฟไหม้ และการตอบโต้ขณะเกิดเหตุเพลิงไหม้ มีอะไรบ้าง?
แผนฉุกเฉินไฟไหม้และการตอบโต้เมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้มีองค์ประกอบสำคัญหลายส่วน เพื่อให้การรับมือเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ โดยสามารถสรุปออกมาเป็นหัวข้อหลักดังนี้
แผนระงับเหตุฉุกเฉินและควบคุมอัคคีภัยเบื้องต้น
แผนนี้ระบุขั้นตอนการตอบสนองทันทีเมื่อเกิดไฟไหม้ เช่น การกดสัญญาณเตือน การใช้ถังดับเพลิงอย่างถูกวิธี (หลัก PASS: Pull, Aim, Squeeze, Sweep) และการตัดแหล่งพลังงานไฟฟ้าหรือแก๊สหากปลอดภัย จุดประสงค์คือควบคุมไฟในระยะเริ่มต้นก่อนลุกลาม พร้อมระบุผู้รับผิดชอบและอุปกรณ์ที่ต้องใช้
ช่องทางการแจ้งเหตุและประสานงานฉุกเฉิน
ต้องมีช่องทางแจ้งเหตุที่ชัดเจน เช่น เบอร์โทรภายใน, เบอร์ฉุกเฉิน 199, ระบบสัญญาณเตือนอัตโนมัติ และแอปพลิเคชันแจ้งเหตุ รวมถึงการกำหนดผู้ประสานงานหลักเพื่อสื่อสารกับหน่วยดับเพลิง หน่วยกู้ชีพ และผู้บริหาร เพื่อให้ข้อมูลถูกต้องและรวดเร็ว
แผนการอพยพหนีไฟและขั้นตอนปฏิบัติ
กำหนดวิธีอพยพที่ปลอดภัย เช่น ไม่ใช้ลิฟต์, ก้มตัวต่ำเพื่อลดการสูดควัน, ปิดประตูห้องเมื่อออกไปเพื่อชะลอการลุกลามของไฟ และเดินตามเส้นทางที่กำหนดไปยังจุดรวมพล พร้อมมีคู่มือหรือป้ายแสดงขั้นตอนชัดเจนในทุกพื้นที่
โครงสร้างและหน้าที่รับผิดชอบของทีมตอบโต้สถานการณ์ฉุกเฉิน
ทีมนี้ควรแบ่งหน้าที่ชัดเจน เช่น
● หัวหน้าทีมฉุกเฉิน: ตัดสินใจและสั่งการ
● ทีมดับเพลิงเบื้องต้น: ใช้ถังดับเพลิงควบคุมไฟ
● ทีมอพยพ: นำพนักงานออกจากอาคาร
● ทีมปฐมพยาบาล: ดูแลผู้บาดเจ็บ
● ทีมสื่อสาร: แจ้งเหตุและรายงานสถานการณ์
การฝึกซ้อมร่วมกันจึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้การตอบสนองต่อเหตุเพลิงไหม้มีการประสานงานและเป็นไปอย่างรวดเร็ว
เส้นทางอพยพและจุดรวมพลที่ปลอดภัย
ต้องมีแผนผังเส้นทางหนีไฟติดตั้งในจุดสำคัญ พร้อมป้ายบอกทางเรืองแสงและไฟฉุกเฉิน จุดรวมพลควรอยู่ในพื้นที่โล่ง ปลอดภัยจากไฟและควัน และไม่กีดขวางการทำงานของหน่วยดับเพลิง ต้องตรวจสอบความพร้อมของเส้นทางและจุดรวมพลอย่างสม่ำเสมอ
แผนฉุกเฉิน สำหรับการฝึกซ้อมอพยพหนีไฟประจำปี
แผนซ้อมอพยพหนีไฟประจำปีควรมีรายละเอียดชัดเจน เพื่อให้การซ้อมเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ โดยประกอบด้วย
วัตถุประสงค์ของการฝึกซ้อม
• เพื่อสร้างความคุ้นเคยกับเส้นทางอพยพและจุดรวมพล
• เพื่อทดสอบความพร้อมของระบบแจ้งเตือนและอุปกรณ์ดับเพลิง
• เพื่อประเมินการทำงานของทีมตอบโต้สถานการณ์ฉุกเฉิน
การวางแผนก่อนฝึกซ้อม
• กำหนดวัน เวลา และพื้นที่ฝึกซ้อม ให้ชัดเจน
• แจ้งพนักงานล่วงหน้า เพื่อป้องกันความตื่นตระหนก
• ตรวจสอบอุปกรณ์ เช่น สัญญาณเตือน, ไฟฉุกเฉิน, ป้ายบอกทาง
• จัดทีมสังเกตการณ์ เพื่อบันทึกเวลาและปัญหาที่พบ
ขั้นตอนการฝึกซ้อม
• เริ่มด้วยการจำลองเหตุเพลิงไหม้ (เช่น กดสัญญาณเตือน)
• อพยพตามเส้นทางที่กำหนด ไม่ใช้ลิฟต์, ก้มตัวต่ำหากมีควัน
• รวมตัวที่จุดรวมพล และตรวจสอบจำนวนคน
• รายงานผลการฝึกซ้อม เช่น เวลาอพยพ, ปัญหาที่พบ
การประเมินและปรับปรุง
• สรุปผลการฝึกซ้อมและข้อบกพร่อง
• ปรับปรุงแผนฉุกเฉินและเส้นทางอพยพตามข้อเสนอแนะ
• กำหนดการฝึกซ้อมครั้งต่อไป (อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง)
แผนการป้องกันอัคคีภัย ทำได้อย่างไรบ้าง?
แผนการป้องกันและระงับอัคคีภัย เป็นมาตรการเชิงรุกที่ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดไฟไหม้และผลกระทบที่ตามมา โดยสามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้
แผนการอบรมสร้างความตระหนักในการป้องกันและระงับอัคคีภัย
แผนนี้มุ่งเน้นการให้ความรู้แก่พนักงานเกี่ยวกับสาเหตุของไฟไหม้ วิธีป้องกันและการใช้เครื่องมือดับเพลิงอย่างถูกต้อง เช่น การสอนหลักการใช้ถังดับเพลิงและการปฏิบัติเมื่อเกิดเหตุจริง การอบรมควรจัดเป็นประจำ พร้อมมีการทดสอบความเข้าใจ เพื่อสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยในองค์กร
แผนรณรงค์และประชาสัมพันธ์ด้านความปลอดภัยจากอัคคีภัย
เป็นการสื่อสารเพื่อสร้างการรับรู้และกระตุ้นให้ทุกคนตระหนักถึงความสำคัญของการป้องกันไฟไหม้ เช่น การติดโปสเตอร์ในพื้นที่เสี่ยง การส่งอีเมลแจ้งเตือน การจัดกิจกรรมวันความปลอดภัย หรือการเผยแพร่คลิปสั้นเกี่ยวกับวิธีป้องกันและอพยพหนีไฟ เพื่อให้ข้อมูลเข้าถึงง่ายและต่อเนื่อง
แผนการตรวจตราและบำรุงรักษาเพื่อป้องกันอัคคีภัย
แผนนี้ครอบคลุมการตรวจสอบสภาพอุปกรณ์และระบบที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันไฟ เช่น ระบบไฟฟ้า สัญญาณเตือน ถังดับเพลิง และสปริงเกอร์ ต้องมีตารางตรวจสอบตามรอบเวลา พร้อมบันทึกผลการตรวจและการซ่อมบำรุง เพื่อให้มั่นใจว่าอุปกรณ์พร้อมใช้งานเมื่อเกิดเหตุจริง
แผนการจัดการและฟื้นฟู หลังเกิดเหตุเพลิงไหม้
แผนนี้เป็นแนวทางสำหรับการดำเนินงานหลังเหตุการณ์ไฟไหม้ เพื่อบรรเทาผลกระทบและฟื้นฟูการดำเนินงานขององค์กรให้กลับสู่สภาพปกติ โดยครอบคลุมทั้งการช่วยเหลือผู้ประสบภัยและการซ่อมแซมพื้นที่ที่เสียหาย รวมถึงการปรับปรุงมาตรการป้องกันเพื่อป้องกันเหตุซ้ำ ซึ่งมักจะมีรายละเอียดอยู่ในแผน BCP อีกที
แผนการฟื้นฟูและปฏิรูปสภาพพื้นที่/
การดำเนินงาน
• ประเมินความเสียหายของอาคารและอุปกรณ์
• ดำเนินการซ่อมแซมและทำความสะอาดพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบ
• ตรวจสอบความปลอดภัยก่อนกลับมาใช้งาน
• ปรับปรุงแผนป้องกันและระงับอัคคีภัยและระบบความปลอดภัยตามบทเรียนที่ได้รับ
• จัดทำรายงานสรุปเหตุการณ์และแนวทางป้องกันในอนาคต
แผนการบรรเทาทุกข์และให้ความช่วยเหลือ
ผู้ประสบภัย
• จัดเตรียมพื้นที่ปลอดภัยสำหรับพักพิงชั่วคราว
• จัดหาอาหาร น้ำดื่ม และสิ่งจำเป็นสำหรับผู้ได้รับผลกระทบ
• จัดทีมปฐมพยาบาลและการดูแลด้านจิตใจ
• ประสานงานกับหน่วยงานรัฐและองค์กรช่วยเหลือเพื่อสนับสนุนเพิ่มเติม
Download ตัวอย่างแผนฉุกเฉินเพลิงไหม้ จาก InterRisk Asia ได้ฟรี
เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและการเตรียมพร้อมรับมือกับภัยพิบัติ Interrisk Asia ได้จัดทำตัวอย่างการทำแผนฉุกเฉินเพลิงไหม้ในรูปแบบไฟล์ PDF ดาวน์โหลดฟรี เพื่อให้เป็นตัวอย่างที่เข้าใจง่าย ครอบคลุมทั้งการเตรียมตัวก่อน ระหว่าง และหลังเกิดเหตุการณ์
คำถามที่พบได้บ่อย (FAQs)
ทำไมองค์กรต้องมีแผนฉุกเฉินไฟไหม้?
เพราะแผนฉุกเฉินช่วยลดความสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินเมื่อเกิดเหตุไฟไหม้ ทำให้การอพยพเป็นไปอย่างปลอดภัยและรวดเร็ว อีกทั้งยังเป็นข้อกำหนดตามกฎหมายและมาตรฐานความปลอดภัย เช่น NFPA หรือ FM Global
แผนฉุกเฉินไฟไหม้ควรมีอะไรบ้าง?
แผนฉุกเฉินไฟไหม้ควรประกอบด้วย
- เส้นทาง ขั้นตอนการอพยพหนีไฟ และจุดรวมพล
- ระบบแจ้งเตือนและอุปกรณ์ดับเพลิง
- ขั้นตอนแจ้งเหตุและอพยพ
- โครงสร้างทีมตอบโต้ฉุกเฉิน
- แผนการฝึกซ้อมและการทบทวนปรับปรุง
ต้องฝึกซ้อมแผนฉุกเฉินไฟไหม้บ่อยแค่ไหน?
ควรฝึกซ้อมอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หรือมากกว่านั้นหากมีการปรับปรุงแผนหรือมีพนักงานใหม่ เพื่อให้ทุกคนคุ้นเคยกับขั้นตอนและเส้นทางอพยพ รวมถึงทดสอบความพร้อมของอุปกรณ์และระบบแจ้งเตือน
ทำแผนฉุกเฉินพร้อมประเมินความเสี่ยงเพลิงไหม้ครบวงจรกับ InterRisk Asia
การมีแผนฉุกเฉินไฟไหม้ไม่ใช่แค่ข้อบังคับ แต่เป็นการลงทุนเพื่อความปลอดภัยของชีวิตและทรัพย์สินในองค์กร แผนที่ดีต้องครอบคลุมตั้งแต่การป้องกัน การตอบโต้ ไปจนถึงการฟื้นฟูหลังเหตุการณ์ พร้อมการฝึกซ้อมและสร้างความตระหนักอย่างต่อเนื่อง
InterRisk Asia (Thailand) เป็นบริษัทที่เชี่ยวชาญด้านการบริหารความเสี่ยงที่ให้บริการตั้งแต่การจัดทำแผนฉุกเฉิน, การประเมินความเสี่ยง, การฝึกอบรมไปจนถึงการให้คำปรึกษาที่ครอบคลุมหลากหลายอุตสาหกรรม เช่น โรงงานอุตสาหกรรม ธุรกิจบริการ และองค์กรขนาดใหญ่
ทีมที่ปรึกษามีประสบการณ์ด้าน BCMS โดยตรง
การออกแบบแผนที่ปรับตามบริบทของแต่ละธุรกิจ
โซลูชันที่ใช้ได้จริง ครบวงจร และพร้อมดำเนินการ
